?21 maart 2010? Vorige week ontmoette ik Farroux in Ramallah. Hij en zijn vrouw hebben me zaterdagnamiddag meegenomen voor een toer door het noorden van Tulkarm langs de Muur. Tulkarm ligt op anderhalf uur rijden van Ramallah. Deze ritten door prachtige valleien en natuur, waarop ik maar niet uitgekeken raak, lijken toch nog steeds minder lang te duren dan uren op een autostrade in België.

De Muur in het noorden van Tulkarm loopt meestal niet door bebouwd gebied, maar door olijfgaarden en natuur, en bestaat dus uit een constructie van 40 meter breed met in het midden een elektrisch hek. Aan de ene kant, waar wij ons bevonden heb je de Tulkarm enclave, aan de andere kant de Barta'a enclave. Nochtans behoort al dit gebied tot de West Bank.

In Zabda ontmoette ik de eerste mensen voor mijn thesisinterviews. Deze mensen wonen niet in de Barta'a enclave, maar hebben wel bijna allemaal land in de enclave. Olijfgaarden die ze nu nog zeer moeilijk kunnen bereiken. De familie die ik sprak is alleen al door de bouw van de Muur 5 dunam (5 000 m²) land kwijtgeraakt. Daarnaast hebben ze ook nog es minstens 5 dunam land dat aan de andere kant van de Muur ligt. Voor het verloren land kregen ze nooit enige compensatie. Voor het land dat binnen de Barta'a enclave ligt kunnen ze speciale permits krijgen om hun olijfgaarden te kunnen bewerken. Deze permits zijn vaak maar voor beperkte tijd (1 à 2 maand) geldig en dan mag je tussen bepaalde uren naar je gronden gaan. Deze permits worden bijna enkel uitgedeeld als de olijven moeten geplukt worden. Je land verzorgen, bemesten en opruimen na de oogst zit er dus meestal niet in.

De mensen van Zabda (maar ook de vele andere dorpen die zich in dezelfde situatie bevinden) kunnen dit niet gerechtelijk aanvechten. Hoewel de dorpen in dit gebied in Area B liggen (waar de PA het voor het zeggen heeft), behoren de landbouwgebieden tussen de dorpen tot Area C (wat "militair gebied" is) en vallen dus onder de Israëlische wet. Deze zegt dat de Muur een veiligheidsmaatregel is en dat ze dus toestemming hebben om daar te bouwen. Nochtans was de afspraak in Oslo dat Area C geleidelijk aan overgegeveld moest worden aan de PA.

In Baqa is de Muur wel op de Groene Lijn gebouwd. Maar dit wil niet zeggen dat dit geen gevolgen heeft. De hoofdstraat van Baqa was ooit een bloeiend commercieel centrum waar heel wat Israëlische Palestijnen, die net over de grens woonden, kwamen winkelen. Nu staat de Muur daar en zijn zo goed als alle winkels falliet.
Een ander opmerkelijk verhaal is dat de Muur zich enkele jaren geleden nog aan de andere kant van het dorp bevond (de reden = een vergissing). Kilometers fruitgaarden zijn kapotgemaakt voor de bouw van een Muur die enkele jaren later terug is afgebroken en verplaatst.

De familie van Farroux en van zijn vrouw zijn hoofdzakelijk landbouwers (behalve Farroux en zijn vrouw, hij werkt als ingenieur in Ramallah en zij heeft een kinderdagverblijf, enkel in het weekend zijn ze in Tulqarim). Zij zijn geen land kwijt door de Muur, maar de Muur heeft ook op hen een impact. Ze hebben heel wat "Greenhouses" (serres waar komkommers en tomaten gekweekt worden). Maar de Palestijnse gebieden wordt steeds kleiner.

De bouw van de Muur zorgt niet alleen voor nieuw verlies van land. Het zorgt er ook voor de er geen handel meer gedreven kan worden met Palestijnen (en Israëli's) aan de grens. Door de Muur wordt de West Bank van Israël afgesloten. Een kleiner gebied wil ook zeggen: minder mensen om handel mee te drijven. Wat voor nut heeft het dus dat je kilo's komkommers hebt als, door het overaanbod, de prijs die je er voor krijgt nooit de kosten kan dekken. De West Bank was het vruchtbaarste gebied van het oorspronkelijke Palestina (Israël + de bezette gebieden) omdat het aan de Jordaan lag. Heel veel families zijn dus al generaties lang landbouwers. Maar worden dus steeds armer en armer.

Ik heb dus weer heel wat gehoord, gezien en bijgeleerd door deze rondrit. Nu zou je denken dat een mens daar depressief van wordt. Maar ik heb nog maar zelden zoveel lachende mensen gezien als Farroux, zijn vrouw en heel hun familie. De omstandigheden hebben hen wel gehard, maar absoluut niet verzuurd. Je wordt nog steeds overal met thee en koekjes ontvangen en je wordt direkt in de familie opgenomen.
De vrouw van Farroux zegt zelf dat ze de beste kok is van de streek en als ik terug kom uit Barta'a ben ik uitgenodigd om samen met hen terug te gaan naar hun dorp in Tulqarim voor een barbeque. ik kijk er nu al naar uit!!!

Tot enkele jaren geleden was het heel erg verstandig om hier een winkel
te hebben, nu zijn bijna alle winkels in deze straat falliet. Foto: Charlot Reynaert